จริยธรรมการวิจัยในมนุษย์ทางสังคมศาสตร์ รุ่นที่ 2

หลักการและเหตุผล

       ตั้งแต่ช่วงหลังสงครามโลกครั้งที่ 2 สิ้นสุดลง ในปีคริสต์ศักราช 1945 ฝ่ายสัมพันธมิตรฝั่งยุโรปได้นำ ผู้ที่กระทำความผิดอย่างร้ายแรง หนึ่งในนั้นคือ แพทย์และนักวิทยาศาสตร์ที่ส่วนใหญ่เป็นชาวเยอรมันที่ทำ การทดลองผู้ต้องขังในค่ายกักกัน จนทำให้มีคนบาดเจ็บ เสียชีวิตจำนวนมาก ถือว่าเป็นเหตุการณ์การละเมิดสิทธิมนุษยชนและศักดิศรีความเป็นมนุษย์อย่างที่สุด เนื่องจากเป็นการทดลองทางการแพทย์กับนักโทษโดยไม่ได้ขอความยินยอมแต่อย่างใด ด้วยการให้ยุงกัดบ้างซึ่งมีนักโทษจำนวนมากที่ถูกทดลองกับการรักษาไข้มาลาเลีย หรือการโยนลงในถังน้ำแข็งบ้าง การฉีดยาต่างๆ โดยไม่สมัครใจ มีการทดลองผ่าตัด การทดลองแก๊สมัสตาร์ด รวมถึงการทดลองทางการแพทย์อื่นๆ ซึ่งสร้างความทรมาณให้แก่ผู้ที่ถูกทดลองอย่างมาก กระบวนการพิจารณาคดีในครั้งนั้นได้นำผู้กระทำความผิดเข้าสู่กระบวนการยุติธรรมที่ศาลทหารระหว่างประเทศที่จัดตั้งขึ้นมาพิเศษ ในเมือง นูเรมเบิร์ก ประเทศเยอรมนี ที่เรียกว่า การพิจารณาคดีนูเรมเบิร์ก (Nuremberg trials) ทำให้ในเวลาต่อมานำไป สู่การร่างประมวลกฎหมายนูเรมเบิร์ก หรือ Nuremberg Code (1947) เพื่อใช้เป็นมาตรฐานในการตัดสินคดี ทางแพทย์และนักวิทยาศาสตร์ กฎนูเรมเบิร์กจึงถือว่าเป็นหลักการสากลทางจริยธรรมที่ได้รับการยอมรับเป็น ครั้งแรก
        จากนั้นจึงเริ่มมีการกำหนดจริยธรรมการวิจัยที่เกี่ยวกับคนให้มีความชัดเจนมากขึ้น ได้แก่ Declaration of Helsinki (1964) ถูกกำหนดโดยสมัชชาของแพทย์สมาคมโลก หรือ The Belmont report (1979) นำเสนอโดยคณะกรรมการแห่งชาติเพื่อการคุ้มครองอาสาสมัครในการวิจัยทางชีวเวชศาสตร์และพฤติกรรมศาสตร์ของประเทศสหรัฐอเมริกา(The National Commission for the Protection of Human Subjects of Biomedical and Behavioral Research) ถือได้ว่าเป็นหลักการที่มีการใช้อย่างแพร่หลายอย่างมาก เนื่องจากเป็นครั้งแรกของโลกที่มีการกำหนดหลักการพื้นฐานด้านจริยธรรมการวิจัยในคน ประกอบไปด้วย หลักความเคารพในบุคคล หลักผลประโยชน์ และหลักความยุติธรรม รวมถึง CIOMS Guideline (1993) เป็นแนวทางการวิจัยในคนทางชีวเวชศาสตร์ซึ่งต่อมามีการปรับปรุงอยู่หลายครั้งล่าสุดปีคริสต์ศักราช 2016 มีการปรับปรุงและเพิ่มหลักจริยธรรมการวิจัยลงไปมากขึ้นและครอบคลุมมากขึ้น ยังไม่รวมขององค์การระหว่างประเทศ เช่น WHO และ UNESCO ที่ให้ความสำคัญเกี่ยวกับจริยธรรมการวิจัยในมนุษย์ไม่น้อยไปกว่าองค์การต่างๆ แสดงให้เห็นว่าเรื่องจริยธรรมการวิจัยในมนุษย์นั้น เป็นหลักการสากลที่ทั่วโลกให้ความสำคัญ การทำงานวิจัยที่เกี่ยวกับคนจึงต้องปฏิบัติตามหลักการต่างๆ ที่ได้มีการกำหนดไว้ จึงทำให้รายงานวิจัยนั้นได้รับการยอมรับบ
        เห็นได้ว่า จริยธรรมการวิจัยในมนุษย์เป็นหลักการมาตรฐานโลกที่มีมาอย่างช้านาน ถูกพัฒนามาจากการวิจัยทางการแพทย์หรือทางสาธารณสุข จนมีอิทธิพลเข้ามาเติมเต็มการวิจัยทางสังคมศาสตร์ให้คำนึงถึงหลักจริยธรรมการวิจัยในมนุษย์มากขึ้นเรื่อยๆ ในประเทศไทย แม้มีการให้ความสำคัญกับจริยธรรมการวิจัยในมนุษย์มากขึ้นจน ก.พ.อ.กำหนดให้ผู้ขอตำแหน่งวิชาการของอาจารย์มหาวิทยาลัย งานวิจัยที่ยื่นให้พิจารณานั้นจะต้องผ่านการรับรองจริยธรรมการวิจัยในมนุษย์จึงจะสามารถยื่นขอตำแหน่งได้ ทำให้มีความเข้มข้นและเข้มงวดมากขึ้น ยังไม่นับรวมวารสารระดับนานาชาติจำนวนมากกำหนดว่าบทความที่จะส่งให้พิจารณาเพื่อตีพิมพ์ ต้องผ่านการรับรองจริยธรรมการวิจัยในมนุษย์ก่อน และหลายวารสารก็ปฏิเสธการให้ตีพิมพ์หากไม่ได้มีเลขบงชี้ว่าผ่านการรับรองจริยธรรมการวิจัยแล้ว นอกจากนี้ในการทำวิจัยทางสังคมศาสตร์และพฤติกรรมศาสตร์ บางครั้งอาจมีการทำงานวิจัยที่ยังไม่ได้ปฏิบัติตามหลักจริยธรรมการวิจัยในมนุษย์อย่างถูกต้อง ครบถ้วน ทำให้เป็นการละเมิดผู้เข้าร่วมการวิจัยหรืออาสาสมัครที่ร่วมการวิจัยอย่างไม่มีเจตนา
       ด้วยเหตุนี้ การวิจัยในปัจจุบันหากต้องการให้เป็นที่ยอมรับในระดับสากลไม่ใช่เพียงแค่ผลการวิจัยได้สร้างองค์ความรู้ใหม่ทางวิชาการหรือก่อให้เกิดประโยชน์แก่สังคมเท่านั้น แต่การวิจัยนั้นจะต้องผ่านการรับรองจากคณะกรรมการจริยธรรมการวิจัยในมนุษย์ (Institutional Review Board: IRB) โดยผู้วิจัยต้องส่งโครงการวิจัยเพื่อการพิจารณาทางจริยธรรมการวิจัยในมนุษย์ (Protocol Synopsis for Ethical Review) ให้คณะกรรมการจริยธรรมการวิจัยในมนุษย์ทำการพิจารณา และทำการรับรองการจริยธรรมการวิจัย จึงสามารถดำเนินการเก็บรวบรวมข้อมูลได้ และระหว่างการทำวิจัยจนถึงทำการวิจัยเสร็จสิ้นก็ต้องมีการรายงานต่อคณะกรรมการจริยธรรมการวิจัยในมนุษย์ที่ผู้วิจัยได้ยื่นของการรับรองจึงถือว่าทำถูกต้องตามหลักเกณฑ์มาตรฐานจริยธรรมการวิจัย อย่างไรก็ตามในเมื่อมีการนำหลักจริยธรรมการวิจัยไปสู่การปฏิบัติในทางสังคมศาสตร์อาจมีปัญหา อุปสรรคบางประการ การเปิดพื้นที่ให้นักสังคมศาสตร์เข้ามาอบรมน่าที่จะช่วยเป็นเสียงสะท้อนให้มีการปรับการนำหลักจริยธรรมการวิจัยในมนุษย์มาใช้ในทางสังคมศาสตร์มีความเหมาะสมและเป็นประโยชน์ยิ่งขึ้น
       สมาคมรัฐประศาสนศาสตร์แห่งประเทศไทย ได้เล็งเห็นถึงความสำคัญดังกล่าว การเผยแพร่องค์ความรู้เกี่ยวกับจริยธรรมการวิจัยในมนุษย์จะก่อให้เกิดประโยชน์ต่อนักสังคมศาสตร์มากยิ่งขึ้น ในการที่จะทำให้มีความรู้และความเข้าใจที่ถูกต้องต่อการนำหลักจริยธรรมการวิจัยในมนุษย์ไปประยุกต์ใช้ในการทำวิจัยทางสังคมศาสตร์ เพื่อให้การทำงานวิจัยนั้นมีคุณค่าและเป็นไปตามมาตรฐานสากลยิ่งขึ้น จึงเห็นสมควรให้มีการอบรมเรื่อง “การอบรมจริยธรรมการวิจัยในมนุษย์ทางสังคมศาสตร์และพฤติกรรมศาสตร์ รุ่นที่ 1/2565” ขึ้น และหลังจากที่ได้มีการอบรมรุ่นที่ผ่านมาพบว่า ได้รับการตอบรับเป็นอย่างดี และยังมีผู้ประสงค์จะอบรมหลักสูตรดังกล่าวอย่างต่อเนื่อง สมาคมรัฐประศาสนศาสตร์แห่งประเทศไทย จึงเห็นควรให้มีการจัดการอบรมอีกครั้ง โดยเปลี่ยนเป็น การอบรมจริยธรรมการวิจัยในมนุษย์ทางสังคมศาสตร์ รุ่นที่ 2

---

---

---

---

---

---

---

---

📰 ขณะนี้มีผู้สนใจสมัครเข้ารับการอบรมแล้ว เป็นจำนวนมาก
ทางสมาคมฯ จึงขยายเวลารับสมัครไปจนถีงวันสุดท้าย วันที่ 1 ธันวาคม 2566
โปรดลงทะเบียน...ด่วน

---